Po dwu udanych wyprawach do Finlandii w przedeszłym roku i po przejściu Fagaraszu prziszeł tym razym pomysł wymyśleć coś bardziej zaawansowanego. Po krótki uwadze zapadła decyzja wyjechać do Sareku, parku narodowego daleko na północy Szwecji, nazywanego też “ostatnióm dziczóm Europy”.
Chodzi o niewielki kawałek ziymi w północnej Skandynawii, który je ze wszystkich strón otoczóny innymi parkami narodowymi. Chodzi praktycznie o najmocniej chróniónóm kraine w całym państwie. 200 dni w roku tu padze, albo śnieży a w lecie temperatura rzadko wystympuje nad 15 stopni. Ścieżek turystycznych tu raczej nima.
Długo to wyglóndało, że do mie nikt nie dołónczy i że pojadym sóm. Nakóniec jednak słowo dało słowo i drugim człónkym ekipy sie stoł Tomáš Maciejczyk.
Dziyń 1.
Zaczynómy, jak zawsze, w połednie na banhofie w Cieczynie. Pocióngym my sóm za chwile w Pradze, z kónd nas samolot bierze do Berlina. Tam szybko przesiodómy na nastympne połónczyni na Stokholm. W szwedzki stolicy lóndujymy późnymi wieczornymi godzinami. Dalszy samolot leci dopiero jutro rano. No i że tam były taki dwie zgrabne ławeczki w cichym zakóntku lostniska, to my na nich sie przespali do rana.
Dziyń 2.
Rano nas z rzyndu trzeci samolot weźmie do miasta na północy Bałtyku, do Skellefteå. Tu było troche czasu i pogoda nóm sprzyjała, to my kupili zapasy gazu i później posiedzieli chwile nad rzekóm. Nieminyło jednak wiele czasu i było trzeba iść na autobus, który nas podwióz do niedaleki Luleå.
W Luleå nas czakało przenocowani. Nimieli my zielónego pojyncia, kaj bydymy spać, to my zaszli na informacje. Facet nóm polecił wyńść kawałek za miasto, do lasku miejskigo, że ponoć tam by sie dało cosi zkómbinować.
Namiot my rozbili kawałek za mostym. Podwieczór my jeszcze dokupili brakujónce jedzyni. Pogoda wciónż trzymie. Jutro, jak móm nadzieje, bedymy na miejscu.
Dziyń 3.
Dzisio trzeba szybko stować. Wcześnie rano nóm jedzie pocióng, kierym sie po dwu godzinach jazdy dostajymy do małej dziedzinki Murjek. Tam je pół godziny czas na przesiadke, a tak pucujym borówczoki, które rosnóm w okolicy. Nasze ostatni przemieszczyni je dwugodzinowo jazda autobusym w kierunku Kvikkjokku, punktu turystycznego na granicy Sareku.
Jak sie powoli zbliżómy do parku narodowego, zaczynajóm sie zbjyrać chmury. 30 km od celu zaczyno padać. Około południa my byli na miejscu. Z przystanku autobusowego to było pore set metów do ośrodka turystycznego. Tu my sie dali jeszcze ostatnióm ciepłóm herbate a potym uż jyno oblyc peleryny, dobrze zawjónzać buty i wio.
Pjyrwsze kilometry naszej drogi wjódły po Kungsleden, czyli “Ścieżce królewski”. Chodzi o nejdłuższy i turystami bardzo lubiany szlak turystyczny we Szwecji, cióngnóncy sie ponad 400 km na osie północ – południe.
Tyn dziyń my uszli jeszcze chyba 10 km całkym gynstym lasym. Cały czas nóm leje. Podwieczór my uwidzieli kawałek równego placu. Było zdecydowane. Tu stawjómy namiot.
Dziyń 4.
Czwortego dnia nas znowu budzóm słóneczne promjynie. Sem tam sie światło przedrze przez jeszcze troche zachmurzóne niebo, ale i tak nóm to podnosi humor o 200 procynt. Pakujymy rzeczy i kontynuujymy dali. Droga sie pieknie winie drobnymi kopieczkami, wszyndzi wokół rosnie gynsty ćiymno zielóny las. Czas od czasu mijómy krystalicznie czyste błynkitne jeziora. Na horyzoncie je widać dwutysióncowe kopce Sareku, które i teraz w lecie sóm pod przikrywkóm śniegu. Tam kansi bedymy za pore dni.
W cióngu pauzy objadowej nas mijo synek plus minus naszego wieku. Dowómy sie na chwile do rzeczy. Wyglóndo, że to mómy dzisio w jednakim kierunku, tóż to mogymy iść razym. Paul je nimieckim studentym, a wylazuje z niego, że po maturze rok brygadził, teras uż drugim miesióncym chodzi po Skandynawji a po wakacjach sie wraco do Nimiec i bedzie dali kontynuować studia.
Turystów w tej oto czynści parku je całkym wiele. Żywóm duszyczke albo wjynkszóm grupe spotykómy tak roz na godzine. Cały dziyń je sympatyczno pogoda. Powoli sie zbliżómy do jeźiora Láitaure, kiere je potrzeba przekroczyć. Je już ale całkym późno a nóm sie dzisio przez wode nie chce. Budujymy namioty i we trójke siedzymy około ogniska i wykłodómy sie dłógo do nocy.
Dziyń 5.
Po ranu wyłażymy ze śpiworów dosyć ospale. Po krótkim śniadaniu a przecióngnyciu bolawego ciała po woczorajszym 8 godzinowym marszu z 20 kg na plecach, idymy dali do głymbin lasu. Po godzinie przichodzymy ku jezioru Láitaure.
Funkcjonuje tu specyficzny system. Istnieje opcja niechać se przewjyść motorowóm łodzióm za kilka set korón na drugi brzeg. Alternatywóm je łapić łódke z wiosłami i przedostać sie na drugi brzeg własnymi siłami. Nóm sie oczywiście podobo wjyncyj drugi podejści. Warunkym ale je, że zawsze musi na każdej strónie jeziora zostać conajmńyj jedna łódź. No a że ich tu je suma 3 na całym jeziorze, jeśli sie człowieku stanie, że nóndzie na swoji strónie tylko jednom, musi przepłynyć na drugi brzeg, ku swoji łodzi prziwjónzać drugóm, zawjyść jóm spowrotym na pjyrszy brzeg a dopiero potym może we swoji łodzi po roz trzeci przepłynyć jezioro i łódke na odwrotnym brzegu zostawić.
My mómy szczyńści. Na naszej strónie sóm łodzie dwie, to sie nie muszymy o nic specialnie troszczyć. Że ale wiosłować nie umjymy, to nóm ty 2 km na wodzie trwały prawie godzine. W przecióngu my kilka razy łódke otoczyli w odwrotnym kierunku, ale to nima ważne. Pogoda sie na razie trzymie, je pod chmurkóm, to nima kaj śpjychać.
Dopływómy na brzeg Aktse. Aktse je miejsce w lesie, gdzie je zbudowanych kilka dómków, je tu mały sklepik a turyści tu mogóm dopełnić swoje zapasy albo zabiwakować.
Nie zatrzymuymy sie jednak dłógo. Naszo droga sie w tym momencie oddzielo od Kungsleden. Wjynkszość turystów kontynuuje dali na północ, tak samo jak Paul. My skryncómy do głymbin parku na zachód.
Reszte dnia zpyndzómy wystympym na niedalekóm góre, któro dziynki swoimu kształu sie stała ikonóm Sareku, na Skierffe. Kawałek pod szczytym zostawjómy plecaki i na samóm góre wybiegómy na lekko. Ze szczytu je niesamowity wyglónd na delte rzeki Rappa. Tyn widok by mioł okusić każdy, gdo Sarek kiedy odwiedzi.
Po jakimś czasie zpyndzónym na Skierffe sie powoli wracómy do naszych bagaży. Od teras definitywnie kóńczóm ścieżki turystyczne. Je późne popołudni. Idymy tyn dziyń jeszcze chyba pół godziny, kiedy my natrafili na ładny kawał równej ziymi. Tu przenocujymy. Niedaleko biwakuje jeszcze jakosi szwedzko rodzinka.
Według miejscowych, wszystki renifery we Szwecji sóm już dzisio domestyfikowane, w wjynkszości Lapońcami, czy też ludziami “Sami”, jak sami siebie nazywajóm. Żodne z nich nie żyjóm na dziko. To też z ludzi nimajóm specjalnie stracha. Jedyn nóm chodzi cały wieczór około namiotu i isto czako, co dostanie. Facet, co biwakuje kawałek od nas prawił, że go wczora jedyn renifer obudził, jak w nocy zakopnył o sznurki od namiotu.
Dostowómy jeszcze kilka rad, jak sie Sarekym poruszać, gdzie biwakować, a że jeśli to możliwe, nimómy schodzić do doliny, a raczej zostać na grzebjyniach gór. Je śliczny wieczór. Zachodzi słóńce a my idymy spać. Do snu nóm szumi niedaleki potóczek.
Dziyń 6.
Rano sie budzymy do mgły. Lekko pokrapuje. Dowómy na rade faceta i zamjast zejścia do doliny, kontynuujymy po grzebjyniach gór w kierunku na zachód. Po chyba godzinie przichodzymy ku kamjynnymu polu. Z myślóm jacy my nie sóm sprytni, my zeszli z polecónej trasy, że pole obyńdymy. To był fatalny błónd. W cióngu kilku set metrów sie teren dramatycznie zgorszo. Małe kamyczki sie mjynióm na kilka set kilogramowe bałwany. Zamiast sie odwrócić i spowrotym nóńść wyszłapanóm ścieżke, my sie zdecydowali, że sie zkrócymy droge na wprost przez mały kopieczek. Na górze bedymy raz dwa. Cało ta perypetja trwała ponad 3 godziny, kiedy my byli zupełnie zablokowani pomjyndzy skałami wjynkszymi niż my. Jednak na kóniec sie udało, wprawdzie za te 3 godziny my przeszli zaledwie 1 km, ale je zaliczóne silne przeżyci.
Reszte dnia idymy w gynstej mgle, drobnym deszczu, ale całkym wygodnie pod szczytami okolicznych gór. Popołudniu przichodzi do pjyrszyego brodu. Rzeka mo około 10 metrów szerokości a wody tak po kolana. Trzeba zdjóńć buty, wszystko rzucić na pleca, przekroczyć wode (przed 100m wyciykła z lodowca, czyli temperatura lekko nad zerym), osuczyć nogi i iść dali. Cały proces trwo około 10 minut.
Podwieczór podchodzymy do miejsca, gdzie uż dali nie idzie kontynuować po kopcach. Dali sóm tylko ostre skaliska. Trzeba zejść do doliny rzeki Rappy. W cióngu zejścia zaczynómy szybko rozumieć, czymu my sie mieli trzymać w górach. Wegetacja sie strasznie szybko zagynszczo i przibywo wilgoci i bagjyn. Wyszłapane chodniczki zupełnie znikajóm. Utrzymać kierunek sie nóm nie udaje ani z GPS w rynce. Każdóm chwile zapadómy nogami po kostki w błoto.
Godzin przibywo. Po całym dniu my sóm już całkym dosyć zmynczyni, jednak perpektywa na jakisi rozsóndne miejsce na przespani je minimalno. Troche nóm podnosi humor, że my w pośrodku gónczyn potkali łosia. Jednak mómy w nogach 12 godzin marszu. W kóńcu znajdujymy mały placek, gdzie bedzie możliwe ułożyć namiot i jakosi przeczekać do rana.
Przed spanim bierym jeszcze butle i idym po wode w kierunku na zachód. Po paru set metrach, kiedy sie mi nie udało znaleść żodyn potok, sie wracóm ku namiotu i próbójym szczynści w odwrotnym kierunku. Teras już poszło lepi. Powoli sie wracóm. Jednak coś tu nie gro. Moment tyndzy żech przedtym nie szeł. Po poru minutach ztwierdzóm, że żech sie zgubił w pośrodku sareckigo lasu. Co teras? Wołóm na Tomáša, co mi płuca dajóm. Nigdo sie nie ozywo. Godzine chodzym po lesie tam i spowrotym. Nimóm zielónego pojyńcia, kaj żech je. Prziszły roz, jak bedym odchodzić od namiotu, sie stwierdzym jego GPS wzpółrzyndne. Zaczyno padać. Dzisio chyba przenocujym jakosi pod krzokym w lesie. Ale co jutro? Jak nóńdym swojigo kumpla? Była już zupełno ćma, jak sie mi z niczego nic w odległości ozwoł głos na moje wołani. Widać światło. Je to Tomáš. Dobrze to dopadło. Dowóm se wielki łyk śliwowicy i idym spać.
Dziyń 7.
Po wczorajszym całodniowym marszu se dzisio troche odpocznymy. Je przeba przyńść isto 4 km puszczy, zanim sie wydostanymy spowrotym nad poziom lasu. Problem ale je, że tyn kónsek drogi sóm zabroł całe dopołdni. Przedziyrani sie gónszczym je dosyć powolne i myńczónce a człowiek mo chwilami poczuci, że raczej stoji w mjejscu. Nieustannie pokrapuje. Około objadu wyłażymy na góre (67.2856N, 17.8012E). Las je za nami. Z tego tu miejsca je ponoć najwspanialszy widok w całym parku. Niestety my sie cały dziyń utopjómy we mgle.
Przed nami je przijymno równinno krainka posioto mnóstwym wjynkszych i mniejszych jeziorek. Po kilka godzinach nieprzijymnego marszu lasym, przijymno zmiana.
Na drugim kóńcu płaskowyżu je ostre, troche exponowane zejści w dół. Je trzeba być ostrożny. Kamjynie sóm mokre, błoto je wszyndzi a dziura pod nami głymboko. Zaros za zejścim sie nóm pokazuje fantastyczne, w zawietrzu schowane miejceczko na namiot. Je 6 godzina popołdniu. Mómy za nami dzisio zaledwie pare kilometrów, ale zmynczyn zwyciynżo. Zostajymy.
Dziyń 8.
W ósmy dziyń wyprawy je przed nami specjalny cel. Chcymy dóńść do samego serca Sareku. Startujymy zaroz z rana. Po dwu ulewnych dniach, dzisio wprawdzie pod chmurkóm ale bez deszczu.
Po kilku dniach deszczu i bagjynnej etapie mómy mokre zupełnie wszystko. Nie pómogo goretex, impregnacja ani inne cuda. W butach nóm stoi woda. W cióngu dnia to nima taki straszne, bo nogi do mokrego buta przywyknóm a marszym sie zagrzejóm. To ale nie można powiedzieć o rannym obuwaniu. Do tego sie nigdy nie przywyknym.
Pofukuje przijymny wiaterek. Kilometry uciekajóm całkjym szybko. Po drodze mómy pare brodów. Zawsze jednaki rytuał. Zrzucić buty, przejść lodowatóm wode, ususzyć, obuć, iść dali i troche sie zagrzoć. Też sie mi ale ponieszczynściło. W cióngu przekraczanio jednej rzeki żech sie cały jedyn but utopił w wodzie. Nima ale wielki szkody. Podobnie wilgotny był już przedtym
Wcześnie popołudniu nareszcze przichodzymy do naszego celu, do chatki Sommarbro. Je to malutko butka na schróniyni sie przed złóm pogodóm i z kadzibudkóm opodal. W środku sie siednie powjydzmy 6 ludzi. My budujymy namiot kawałek dali.
Na podwieczór sie poprawio pogoda, na chwile wyłazi słóneczko. Dajymy przinajmniej troche wysuszyć rzeczy. Około 6 popołdniu sie w okolicy schodzi prawie że 20 ludzi. Z paru z nich ciepjymy słowo skónd i kaj idóm. Dzisio pujdymy wsześnie spać.
Dziyń 9.
Od teras sie naszo droga łamie za połówke. Serce parku narodowego je zdobyte. Powoli sie trzeba znowu z niego wydostać. Przed nami sóm conajmniej dwa i pół dnia marszu. Opuszczómy sympatycznóm chatke i kierujymy sie spowrotym za wschód, pare kilometrów zpowrotym po wczorajszej trasie.
Pogoda dzisio naprowde dopisuje. Znowu kilka przejść przez rzeki a późni zkryncómy na północny wschód i obchodzymy kilka prześlicznych krystalicznie błynkitnych jezior.
Oprócz obiadu sie w cióngu całego dnia nie zatrzymujymy. Podwieczór zachodzi słóńce a temperatura całkym dramatycznie spado. W tym samym czasie przichodzymy na most, który łónczy parki Sarek i Stora Sjöfalleta (67.4056N, 17.9477E). Tu przenocujymy. W cióngu budowanio biwaku zaczyno być dosyć mroźno. Widać, że troche wyżej w kopcach padze śnieg. Poprostu lipiec w północnej Szwecji.
Dziyń 10.
Rano sie budzymy do zimy. Na zewnóntrz je około 5 stopni. Ze śpiworów sie nóm specjalnie nie chce. Pakujymy jednak namiot. Powoli zaczyno kropić. Góry w okolicy sóm pod białóm pokrywóm.
Na przekór pogodzie sie nóm idzie przijymnie. Mómy pod nogami wyszłapanóm ścieżke a udaje sie wymijać bagna. Przed nami je jakieś 10 km. Nisko temperatura jednak w kómbinacji z deszczym wiele nie świadczy rynkóm. Z racji tej, że my nie pomyśleli na to, zabrać ze sobóm rynkawice, teras marznymy. Po jakimś czasie sie poczuci chłodu zmjynio na boleść w całych dłóniach. Jedyno opcja je schować rynce pod kurtke na ciepły brzuch.
Jednak całkjym szybko sie sytuacja zmjynio z nieprzijymnej na jeszcze gorszóm. W okolicy sie zaczynajom pojawiać ponownie wysoki gónscza. Ścieżka zniko. Zamiast ni sie pokazuje stojónco woda wszyndzi wokół. Całe dopołdni my znowu spyndzili przedziyranim sie przez niepoddajne krzewy, topjymy sie po kolana we wodzie a to wszystko podkreślóne pogodóm, któro odpowiado tak może późnej jesieni na Zaolziu.
Jednak wszystko złe mo swój kóniec. Popołudniu sie nóm udaje z zielónego oczyśćca wydostać. Przigotowujymy objad a reszte dnia już idymy w calkym przyzwojitych warunkach. Na wieczór sie zatrzymujymy kawalek za rzekóm (67.4668N, 18.1282E). Nagrodóm za całodziynny wysiłek je śliczny zachód słóńca.
Dziyń 11.
Ostatni dziyń w przirodzie przed nami. Rano wstajymy do ładnej pogody. Troche marznóm rynce w przecióngu pakowanio namiotu, ale dalszym marszym sie zagrzywómy. Czeko nas już jyno kilka kilometrów ku asfaltowej drodze.
Sytuacja sie ale całkjym szybko zmjynio. Pogoda sie zepsuła w cióngu 10 minut. Zaczyno padać. Dwa razy trzeba przebrodziń rzeke. Nic co by nas mógło zaskoczyć. Potym sie ale nagle przed nami ukazuje kamjynne pole. To sie każdóm chwile zmjynio z bagnami, czy gynstymi krzokami. Do tego wszystkigo leje. Chwilami nas teren zupełnie zatrzymuje, miejscami sie trzeba wracać i chladać innej drogi. Według mapy sie nie do wogóle orientować. Troche nóm pómogo GPS. Ostatni 4 km my szli suma chyba 5 godzin. Było to najgorszych 5 godzin całej wyprawy. Jednak na kóniec stojymy nogami na asfalcie.
Z racji tej, że my sóm na dalekim odludziu, autobusy jeżdzóm dosyć rzadko. Do kempu to mómy 10 km. Dómy rade pieszo. Po dzisiejszku już dómy rade wszystkimu.
We wsi je przijymny kemp. Budujymy namiot, kupujymy mase słodyczy i cieszymy se ostatnimi momentami daleki północy.
Dziyń 12.
Podróż z dalekigo Sareku zpowrotym na Zaolzi nima tako zupełnie łatwo. Cało trwo prawie 3 dni. Lepsze połónczynia poprostu nie istniejóm. Północne kóńczyny opuszczómy dopołedniajszym autobusym z Vietas do Gälivare. Nocleg my znaleźli w miejscowym kempie. Je naprode świetny. Mo suprowóm kuchyńke, kaj oprócz drobnej wycieczki do miasta, zpyndzómy wjykszość dnia a bez ustanku sie czymsi ładujymy. Dopełniómy deficyt energii z ostatnich dni i to wszystko zapijómy ciepłóm herbatkóm. Wieczór nie śmi brakować sauna. Tak dobrze my sie dłógo nimieli.
Dziyń 13.
Dalszy dziyń my sie przesunyli pocióngym z Gälivare do Luleä. Reszte drogi z Luleä do Skellefteä absolwujymy autokarym. Tu my sie naszli kawalek spokojnego lasku z ogniskym, kawałek za miastym. Postawili namiot i przenocowali.
Dziyń 14.
Ostatni dziyń nóm trzeba wstanyć wcześnie rano o 6. Za chwile nóm jadzie autobus z centra miasta na lotnisko. Skellefteä sie z nami łónczy mroźnym porankym i wychodzóncym słóńcym. Samolot nas bierze do Stokholmu, tam bez wjynkszego zatrzymanio przesiodómy na dalsze połónczyni i popołudniu lóndujymy w Pradze. Chwilke przed północóm wysiadómy z pocióngu na dworcu kolejowym w Cieszynie.
Ta wycieczka była poprostu niesamowito.
Na zakóńczyni
Wyprawa do “Ostatni dziczy Europy” była z pewnego punktu widzynia całkym extremalnym doświadczynim. Człowiek po kilku dniach na sobie nimioł suchej nitki. Lygoł do śpiworu w mokrym ubraniu, aby mioł rano na sobie przinajmniej troche suchego. Mjejscami my sie przedziyrali gynstymi krzokami, po kolana w błocie a za chwile była tako zima, że żech schowywoł rynce pod kurtke na brzuch, bo już bolało z nimi ruszać. Jednak jakkolwiek je człowieku źle w takich momentach, w pamjynci zostaje ni to, jak kiepsko mi było, ale to jak świetnie żech sie czuł na kóńcu. Przeżyci nie musi być przijymne, przeżyci musi być silne, a to Sarek napewno był. Móm nadzieje, że tu jeszcze kiedy wrócym.
Autor: Adaś